Bijna een derde arme mensen heeft problematische schulden

Wel is bij mensen met een inkomen net boven de armoedegrens in aantallen het aantal mensen met problematische schulden groter. In die groep zijn er 265 duizend met te grote schulden. Over de hele bevolking gerekend had 10 procent zulke schulden. 

Iemand is arm als in het huishouden na het betalen van de vaste lasten aan wonen, energie en zorg te weinig geld (inkomen, spaargeld of ander direct te besteden bezit) overblijft voor de andere basisbehoeften. Bijna-arm zijn de mensen in een huishouden met een inkomen tot 25 procent boven de armoedegrens en een te lage vermogensbuffer.

Arme mensen hebben 3 keer zo vaak als gemiddeld te maken met problematische schulden, bijna-arme mensen 2 keer. Vergeleken met 2021 is het aandeel met problematische schulden in beide groepen-en in de bevolking – toegenomen. De toename was iets groter bij de bijna-armen. Dit komt doordat problematische schulden veel voorkomen onder bijstandsontvangers (29 procent in 2023) en zij door de energietoeslag een groter deel zijn gaan uitmaken van de bijna-armen. Zo kwam de helft van de bijstandsontvangers die in 2021 arm waren in 2022 net boven de armoedegrens uit. Een jaar eerder was dat 30 procent. 

Iemand heeft een langdurige probleemschuld als het huishouden drie jaar op rij te maken heeft met problematische schulden. In de arme bevolking had 21 procent problematische schulden in 2021, 2022 én 2023. In de bijna-arme bevolking kwamen langdurige problematische schulden met 16 procent iets minder vaak voor.

Huishoudens kunnen in meer schuldregistraties voorkomen. Dat is bij de helft van de bijna-arme mensen het geval, en bij 42 procent van de arme mensen. In de arme bevolking met problematische schulden had iets meer dan de helft een openstaande aanslag bij de Belastingdienst, 40 procent stond met een betalingsachterstand geregistreerd bij het BKR en een even groot deel had een betalingsachterstand bij de zorgpremie. Bijna-arme mensen hadden het vaakst te maken met een betalingsachterstand geregistreerd bij het BKR (42 procent). Daarna volgden een nog openstaande aanslag bij de Belastingdienst (36 procent) en achterstand bij het betalen van de zorgpremie (33 procent). 

Voor driekwart van de armen en net zo veel bijna-armen was de vermogensbuffer (spaargeld en ander direct te besteden bezit) in het huishouden maximaal 25 procent van de armoedegrens in 2023. Dit betekent dat de meeste armen en bijna-armen nog geen drie maanden zonder inkomen kunnen overbruggen. Anders dan bijna-armen komen armen daarnaast inkomen tekort. Bijna 60 procent van de armen kwam maximaal 25 procent aan inkomen tekort vergeleken met de armoedegrens in 2023. Dat betekent dat zij voor drie maanden of minder inkomen tekort kwamen om het hele jaar op basisbehoeftenniveau te kunnen leven.